Als ‘business as usual’ voor jou onmogelijk is – omdat er iets is voorgevallen of juist tegengevallen – dan is dit het ’t perfecte moment om je af te vragen hoe ‘business better’ er dan uitziet. Daarvoor moet je doen wat in je macht ligt en dealen met de beperkingen die er zijn.

Stel: je kunt je product of je dienst niet meer leveren. Of je zakenpartner gaat ervandoor met je geld. Of je wordt chronisch ziek of je raakt gehandicapt. Je verliest een been bij een ongeluk.

In het leven is van alles mogelijk

De gouden regel is dat je moet doen wat in je macht ligt en moet dealen met de beperkingen die er zijn. Het is een compacte gebruiksaanwijzing waar je je hele leven gemak van zult hebben. Geen dank. Graag gedaan.

Ik heb het niet zelf bedacht. Het was Epictetus, een Romeinse filosoof, die daar als eerste serieus mee kwam. Epictetus is op zichzelf al een interessant geval. Hij was filosoof én stoïcijn én leraar én zijn halve leven een slaaf. Na zijn vrijlating kantelde zijn status van nobody naar zo’n beetje de belangrijkste man van zijn tijd. Dat kan dus in één leven plaatsvinden.

Epictetus geloofde dat alle externe gebeurtenissen door het lot worden bepaald. Het lot, of anders geformuleerd: krachten waar we geen invloed op hebben. Misschien wél als collectief, maar niet als individu.

Omdat je er geen invloed op hebt, moet je de externe gebeurtenissen kalm en nuchter aanvaarden. Verzet heeft geen enkele zin. Dat wil niet zeggen dat je passief moet worden, want je acties en je daden doen er extra toe.

Epictetus metselde een Chinese muur tussen enerzijds wat in onze macht ligt en anderzijds wat we niet kunnen veranderen. De kunst is om het onderscheid te kunnen zien én ernaar te handelen. De energie die behouden blijft omdat je je niet verzet tegen je tegenslag, die moet je inzetten om er zo goed mogelijk mee te handelen.

Het geldt overigens ook voor blije gebeurtenissen. Sloot je het afgelopen kwartaal fantastisch af, met goede cijfers en met geld op de bank? Blijf broodjenuchter, geen slingers en confetti, geen fonteinen met champagne. Aanvaard dat het zo is.

Doe wat je moet doen en wat in je macht ligt

Wat Epictetus er ook bij vertelde – hij kon niet schrijven dus dat deed een leerling voor hem – was dat elke gebeurtenis in een breder perspectief geplaatst moet worden. Je bent een nietig onderdeel van de imperfecte organisatie genaamd de aarde.

De ruimtevaarder Andre Kuipers verwoordde het eens in een interview: “Tijdens mijn eerste ruimtevlucht in de ISS keek ik naar India en dacht: daar wonen een miljard mensen die allemaal denken dat de aarde oneindig is. Maar over anderhalf uur zie ik India alweer.”

In die imperfecte organisatie genaamd de aarde stellen jouw fantastische kwartaalcijfers natuurlijk niets voor. Verloor je een been tijdens een ongeluk? In de imperfecte organisatie genaamd de aarde trekt geen hogere macht er ook maar een wenkbrauw van op. Het draait hier om leven en dood op kosmologisch niveau. Niet om een nietig wezen dat een been verliest. Wens dus niet dat het ongeluk nooit gebeurd was, maar aanvaard en leef verder.

Overal leven mensen zonder benen en dat gaat best

Het besef dat je ook maar gewoon meedraait in die imperfecte organisatie genaamd de aarde, haalt je uit de zelf-focus. Het jezelf verplaatsen in de medemens in India die hetzelfde meemaakt als jij maakt je minder egocentrisch. India is uiteindelijk nog geen anderhalf uur hier vandaan.

Als je de focus van jezelf afhaalt, dan bereik je berusting. Die berusting stelt je in staat om jouw unieke situatie beter in kaart te brengen en om het onaanvaardbare te aanvaarden. Zodat je kunt doen wat in je macht ligt.

En dát brengt je bij betere business.

Hans Ruinemans, boardroom monk