Allemaal willen we zinvol zijn. Zinvol als in: van betekenis voor een ander. Wat je status of intentie ook is, het is een gemeenschappelijke drive. Zelfs als de intentie in mijn opinie een verwerpelijke intentie is.
Zinvol zijn. Iets betekenen voor anderen. Voor de familie, voor een gemeenschap, voor jonge mensen of juist ouderen. Gehandicapten, kinderen, milieu, dieren, het land, de aarde, de wetenschap. Het houdt niet op en het is allemaal van belang. Sterker: zinvol zijn geeft ons energie.
Zinvol en passief. Zinvol en geestelijk lui. Zinvol en nalatig. Zinvol en gemakzuchtig. Past dat bij elkaar? Nee, zeker niet.
Om aan die drang naar zingeving te voldoen, wordt er iets belangrijks van je gevraagd. Een voorwaarde daarvoor is dat je streeft naar verdieping. Verdieping, dat is groei. Persoonlijke ontwikkeling en zelfkennis. Nadenken, lezen en leren. Investeren. Je eigen mening afwegen tegenover andere meningen. Je mening uitstellen of zelfs: hélemaal niet geven. Op de handen zitten en je mond op slot. Beoordelen zonder te oordelen.
Zonder verdieping – of: verrijking – draag je niets anders over dan je eigen mankementen.
Kennis en wijsheid komen je niet zomaar aanwaaien. Het vraagt om keuzes. Wat lees je ’s avonds? Welke tv-programma’s bekijk je? Naar wie luister je? Wie zijn je vrienden? Soms draait het ook om financiële keuzes. Besteed je je vrije budget aan ‘bling bling’ of aan een studie of een traject? Investeer je liever in oppervlakkigheden of in bezinning?
Voor mij is alles goed, ik ben behoorlijk liberaal, leve de vrijheid. Doe wat je wilt. Kennis en wijsheid zijn in overvloed. Ook zonder jouw unieke bijdrage is er voldoende van. Echter: hetzelfde geldt voor stupiditeit. Gewetensvraag: waaraan wil je bijdragen? Aan vermeerdering of aan verbetering?
Kennis is trouwens iets anders dan wijsheid. Kennis is weten en wijsheid is zien. En dan heb je ook nog inzicht. Verwant aan kennis en wijsheid, maar toch anders. Om voor een ander van betekenis te kunnen zijn moet je dus investeren in jezelf.
Maar er is nog iets. Je kunt alleen maar écht van betekenis zijn als je voldoening niet afhangt van de hoeveelheid dankbaarheid die je wel of niet ontvangt. Overdragen zonder iets terug te willen is een andere mindset. En helemaal niet zo vanzelfsprekend.
Wij hier – in deze commerciële maatschappij – leven zo’n beetje volgens het afrekenprincipe. Jij-doet-wat-voor-mij-ik-doe-wat-voor-jou. Ik help jou aan een fijne job. Over een aantal jaren kom ik terug bij jou zodat jij…
Ikzelf vind dat een verkeerde insteek.
‘Iets voor een ander betekenen’ is pas betekenisvol als het belangeloos is.
Investeren in je eigen ontwikkeling is de enige aanvaardbare vorm van zelfverrijking.
Hans Ruinemans, boardroom monk